Złoto od najdawniejszych czasów było uznawane za cenny metal szlachetny z uwagi na trwałość oraz ograniczoną ilość. Wysoki popyt i niska podaż sprawiły, że nie każdy mógł sobie pozwolić na jego posiadanie. Obecnie złoto jest jednym z najcenniejszych metali szlachetnych. W przeciwieństwie do tradycyjnego pieniądza, nie można go dodrukować. Skąd się bierze wiara w złoto i czy warto inwestować w ten metal?
Co wpływa na cenę złota?
Cena złota jest wynikiem podaży i popytu. Na chwilę obecną na całym świecie wydobywane jest 3000 ton złota rocznie. Złoto znajdujące się na powierzchni ziemi, łącznie waży ok. 193 400 ton. Podaż złota w skali roku zwiększa się o około 1,6% rocznie. Jeżeli taki poziom wydobycia utrzyma się przez kolejne 64 lata, to ilość wydobytego złota podwoi się. Na powierzchni kuli ziemskiej w ciągu godziny produkowane jest więcej stali niż łączna ilość złota wydobytego w całej historii. Złoto posiada dużą gęstość, dlatego jego objętość jest mniejsza niż objętość wielu metali szlachetnych.
Według danych z World Gold Council złoto na powierzchni ziemi rozlokowane jest w następującej postaci:
- Biżuteria: 92 000 ton (48%)
- Sektor oficjalny (banki centralne): 33 200 ton (17%)
- Sztabki i monety: 38 800 ton (20%)
- ETF-y i podobne: 2 440 ton (1%)
- Inne: 26 900 ton (14%)
Złoto jest surowcem, który nie ulega korozji oraz zniszczeniu w wyniku działania szkodliwych warunków, dlatego raz wydobyte jest cały czas dostępne. W zdecydowanej większości wydobyty metal znika z rynku na wiele lat, ponieważ przechowywany jest w depozytach, szufladach, szkatułkach z biżuterią, itd. Przez ostatnie 10 lat, 70% podaży opierało się na wydobytym złocie, a tylko 30% pochodziło z ,,odzysku”.
Źródła popytu na złoto
W okresie (2009-2018) większość popytu na złoto wynikała z produkcji biżuterii. Natomiast zaledwie 10% trafiło do skarbców banków, a 9% zostało wykorzystane w przemyśle technologicznym. Przed kryzysem w 2008 r. większość banków centralnych wyprzedawało część rezerw złota. Natomiast po kryzysie, gdy rozpoczęło się masowe drukowanie pieniądza na całym świecie, zaczęły one ponownie skupować i gromadzić jego rezerwy. W 2008 roku popyt na złote sztabki i monety pojawił się również u inwestorów ze Stanów Zjednoczonych.
Od 2001 roku popyt na złoto wzrósł także w Chinach, ponieważ społeczeństwo w tym kraju staje się coraz bardziej zamożne. W związku z tym wzrósł popyt na biżuterię, złote sztabki i monet.
Część popytu jest podyktowana przez ETF-y i fundusze, które kupują złoto fizyczne, natomiast inwestorzy nabywają jednostki udziałowe,czyli tzw. złoto papierowe. Jednak ta część w ostatnich latach była niewielka. Poza popytem na złoto fizyczne, na rynku istnieją jeszcze instrumenty pochodne kontraktów futures, opcji, ETF-ów, ETN-ów, ETC i funduszy.
Ile można zarobić na inwestowaniu w złoto?
Ceny złota są koniunkturalne i zmienne w czasie tzn, że ceny mogą spadać przez dłuższy okres, przez co niedoświadczeni inwestorzy wyprzedając surowiec w panice mogą stracić pieniądze. Biorąc pod uwagę dane historyczne we wrześniu 1980 roku uncja złota kosztowała 698 USD, a 20 lat później, we wrześniu 2000 roku już tylko 272 USD. Patrząc na cenę złota w perspektywie ostatnich 30 lub 50 lat, widać, że długoterminowo złoto zachowuje swoją wartość nabywczą. Inwestycję w złoto powinno się rozważać długoterminowo (na kilka dekad), ponieważ w krótszych okresach ceny tego surowca mogą charakteryzować się dużą zmiennością.
Korzystne okresy do inwestowania w złoto
Potencjalnie najlepsze okresy na zakup złota:
- wysoka inflacja lub hiperinflacja
- okresy wahań i paniki na rynku, gdy inwestorzy wyprzedają inne instrumenty inwestycyjne i aktywa (np. akcje) – w takim okresie złoto jest postrzegane jako bezpieczna inwestycja
- w przypadku, gdy wartość dolara względem innych walut ulegnie osłabieniu
- podczas niepokoju społecznego, gdy rosną obawy związane z upadkiem międzynarodowego systemu finansowego
Kiedy nie inwestować w złoto?
Złoto uważane jest za jedną z najbezpieczniejszych inwestycji, ale w niektórych sytuacjach należy zaczekać, aż trend na rynku będzie korzystny. Do okresów, które nie sprzyjają inwestowaniu w złoto należą:
- szybki spadek inflacji
- okresy wysokich stóp procentowych, które powodują, że inwestorzy wolą trzymać kapitał w postaci obligacji rządowych i depozytach
- okresy umacniania się dolara amerykańskiego, który sam w sobie jest uważany za inwestycję
Biorąc pod uwagę historię cen złota w dłuższym przedziale czasowym(30-50 lat), może stanowić ono dobrą inwestycję, która chroni kapitał przed inflacją. Złoto to metal szlachetny, który osiąga wysoką wartość na rynku w okresach hiperinflacji i dewaluacji waluty, w wyniku odwrócenia się inwestorów od pieniądza papierowego, który traci na wartości. Nie bez przyczyny o złocie często inwestorzy mówią „save haven”. Podsumowując złoto to aktywo dla świadomych inwestorów, którzy rozumieją ryzyko, ale także oczekują utrzymania wartości inwestycji w czasie.