Fundusze inwestycyjne zgodnie z ustawą o funduszach inwestycyjnych (art. 3 ust. 4), dzieli się je na 3 kategorie: Otwarte (FIO), Specjalistyczne Otwarte (SFIO) oraz Zamknięte (FIZ). Czym charakteryzuje się każda z tych kategorii i co warto wziąć pod uwagę przed zakupem jednostek uczestnictwa?
Fundusze Inwestycyjne Otwarte (FIO)
Inwestor po zakupie jednostek uczestnictwa w FIO, nie może ich odsprzedać innej osobie. Natomiast jednostki podlegają dziedziczeniu oraz mogą stanowić przedmiot zastawu. Zaletą funduszy FIO jest fakt, że inwestor w każdej chwili może zażądać odkupienia jednostek przez Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych (TFI). Cena jednostki uczestnictwa w takim przypadku, zostaje ustalona przez podzielenie aktywów netto funduszu przez liczbę wszystkich jednostek uczestnictwa. W przypadku funduszu otwartego, nie występują ograniczenia ani w przystąpieniu oraz rezygnacji z uczestnictwa. Natomiast zbywanie oraz odkupowanie jednostek uczestnictwa odbywa się zgodnie ze statutem funduszu – co najmniej raz w tygodniu.
Specjalistyczne Fundusze Inwestycyjne Otwarte (SFIO)
Ten rodzaj funduszy różni się od poprzedniego możliwością uczestnictwa. Jednostki mogą zakupić jedynie inwestorzy z określonych kręgów. Fundusz może być przeznaczony np. tylko dla instytucji, podczas gdy udziały w Funduszach Inwestycyjnych Otwartych (FIO) mogą nabywać wszyscy. Jednostki uczestnictwa w specjalistycznych funduszach można zakupić również na rynku wtórnym. Statut funduszu może określać zasady ich odkupowania, np. tylko w określonym terminie. Wycena SFIO podobnie jak FIO, odbywa się minimum raz w tygodniu – zgodnie ze statutem danego funduszu.
Fundusze Inwestycyjne Zamknięte (FIZ)
Fundusze Inwestycyjne Zamknięte oferują inwestorom certyfikaty inwestycyjne. Wykupienie certyfikatów od inwestorów przez FIZ, odbywa się na określonych warunkach. Certyfikaty można nabyć przez zapis w określonym terminie lub odkupienie na rynku wtórnym od innego inwestora. Wycena funduszy następuje według warunków emisji, jednakże zazwyczaj jest to co 3 miesiące oraz 7 dni przed rozpoczęciem zapisów na nową emisję certyfikatów, w przypadku każdej kolejnej emisji oraz w dniu wykupu.
Fundusze inwestycyjne to jeden z instrumentów rynku finansowego, w który mogą inwestować osoby z dużym lub niewielkim kapitałem. Natomiast przed wykupieniem jednostek uczestnictwa lub certyfikatów, należy przeprowadzić analizę danego funduszu, aby ocenić prawdopodobieństwo wygenerowania zysków.