W czasach globalnej niepewności, rosnącej inflacji i niestabilnych rynków finansowych, Family Office coraz częściej spoglądają poza klasyczne aktywa. Inwestycje alternatywne – takie jak ziemia, lasy czy dzieła sztuki – nie tylko chronią wartość majątku, ale oferują także coś więcej: długofalową stabilność, wpływ społeczny i dziedzictwo międzypokoleniowe.
Dlaczego właśnie te aktywa zyskują na znaczeniu? I jakie są ich realne zalety (oraz pułapki)?
Ziemia – inwestycja, której się nie produkuje
Dlaczego Family Office kupują ziemię?
- Ograniczona podaż – nie da się jej „dorobić”.
- Inflacjoodporność – w długim okresie ziemia utrzymuje lub zwiększa wartość.
- Potencjał użytkowy – rolna, deweloperska, pod farmy OZE, rekreacyjna.
- Aspekt pokoleniowy – „trzyma wartość dla wnuków”.
Na co uważać?
- regulacje (np. ograniczenia w zakupie ziemi przez osoby fizyczne),
- rentowność ziemi rolnej często jest niska bez operacyjnego modelu,
- kwestie podatkowe i dziedziczenia.
Przykład:
Family Office inwestujące w grunty rolne w Polsce pod kątem przyszłej transformacji w kierunku ekologicznej produkcji żywności lub budowy farm fotowoltaicznych.
Lasy – zysk z przyrody i zrównoważonego rozwoju
Korzyści:
- Stabilny wzrost wartości – drewno to towar globalny, niezależny od giełdy.
- Sequestracja CO₂ – rosnące znaczenie w kontekście ESG.
- Długoterminowa inwestycja – idealna dla pokoleń.
- Połączenie z ekoturystyką lub produkcją biomasy.
Ryzyka:
- zmiany klimatu i pożary,
- presja społeczna lub ograniczenia środowiskowe,
- konieczność zarządzania przez specjalistów leśnych.
Przykład:
Rodzinne biuro w Europie Środkowej inwestujące w lasy w Niemczech i na Litwie z celem tworzenia certyfikowanych obszarów zrównoważonej gospodarki leśnej oraz offsetów węglowych dla firm.
Sztuka – prestiż, emocje i ochrona kapitału
Dlaczego sztuka?
- Unikatowość – dzieła sztuki są niepowtarzalne, co zwiększa ich wartość.
- Odporność na kryzysy – rynek sztuki często zachowuje się niezależnie od cyklów gospodarczych.
- Wartość kulturowa i emocjonalna – łączy inwestycję z pasją.
- Dziedziczenie z prestiżem – obrazy, rzeźby, kolekcje przekazywane dalej z historią.
Ryzyka i wyzwania:
- brak płynności (sprzedaż dzieła może potrwać miesiące),
- ryzyko fałszerstw, konieczność ekspertyz,
- wysokie koszty przechowywania, ubezpieczenia i konserwacji.
Przykład:
Multi-Family Office, który prowadzi fundusz inwestujący w młodą sztukę europejską, współpracując z kuratorami i domami aukcyjnymi – nie tylko zyskuje na wzroście wartości, ale buduje markę i kontakt ze środowiskiem kulturalnym.
Porównanie – alternatywy na tle klasycznych aktywów
| Kryterium | Ziemia | Lasy | Sztuka | Akcje/ETF-y |
| Płynność | Niska | Niska | Bardzo niska | Wysoka |
| Odporność na inflację | Wysoka | Wysoka | Średnia | Zmienna |
| Wymagania zarządcze | Średnie | Wysokie | Wysokie | Niskie |
| Dziedziczenie/ESG | Wysokie | Bardzo wysokie | Średnie | Niskie/średnie |
| Potencjał wzrostu | Średni | Średni/wysoki | Zmienny | Wysoki |
Jak włączyć alternatywy do strategii Family Office?
- Zdefiniuj cele – czy chodzi o dywersyfikację, wartość pokoleniową, ochronę majątku czy prestiż?
- Zbierz zespół specjalistów – od prawników, przez rzeczoznawców, po leśników i kustoszy.
- Zaplanuj płynność – alternatywy to zazwyczaj „slow money”.
- Stwórz narrację rodzinną – te inwestycje budują tożsamość rodu, nie tylko Excel.
- Zadbaj o edukację NextGen – sztuka, ekologia, ziemia – to świetne pole do łączenia wartości z inwestowaniem.