W miarę jak rośnie liczba osób zamożnych w Polsce, coraz częściej pojawia się pytanie o odpowiednie zarządzanie majątkiem wielopokoleniowym. Na świecie od lat funkcjonują Family Offices – wyspecjalizowane jednostki zajmujące się kompleksowym zarządzaniem majątkiem rodzinnych fortun. W Polsce to pojęcie wciąż raczkuje, a jego implementacja znacząco odbiega od wzorców zachodnich. Czym właściwie różni się Family Office w Polsce od tego znanego z krajów takich jak Szwajcaria, Niemcy, Wielka Brytania czy USA?
Czym jest Family Office?
Family Office (FO) to instytucja, której głównym celem jest kompleksowe zarządzanie majątkiem jednej (Single Family Office – SFO) lub kilku rodzin (Multi Family Office – MFO). Zakres usług jest szeroki i może obejmować:
- inwestycje i zarządzanie portfelem,
- planowanie podatkowe i prawne,
- sukcesję majątku,
- prowadzenie księgowości rodzinnej,
- usługi concierge,
- edukację finansową kolejnych pokoleń.
Na Zachodzie Family Office to często wielopokoleniowe struktury działające z dużym profesjonalizmem, zatrudniające całe zespoły doradców, analityków i specjalistów prawnych.
Polski kontekst – na jakim jesteśmy etapie?
W Polsce idea Family Office dopiero zdobywa popularność. Pojawia się coraz więcej firm oferujących usługi z tego obszaru, jednak w praktyce często są to biura doradztwa finansowego, kancelarie prawne lub domy maklerskie, które poszerzają ofertę o komponent „FO”.
Najczęstsze różnice:
-
Skala majątku i świadomość potrzeby
Na Zachodzie Family Offices obsługują rodziny dysponujące majątkiem przekraczającym 100 mln dolarów. W Polsce próg wejścia jest dużo niższy – niekiedy już przy kilku milionach złotych rodziny szukają wsparcia w organizacji swoich finansów.
Polscy przedsiębiorcy często koncentrują się na bieżącym prowadzeniu biznesu, a dopiero z czasem, zwykle przy planowaniu sukcesji, zaczynają dostrzegać potrzebę stworzenia struktury FO.
-
Brak tradycji i ciągłości międzypokoleniowej
Zachodnie rodziny biznesowe mają za sobą często kilka pokoleń doświadczeń w zarządzaniu majątkiem. W Polsce, ze względu na historię XX wieku, tworzenie fortun rodzinnych rozpoczęło się realnie dopiero po 1989 roku. W efekcie obecne pokolenie przedsiębiorców dopiero teraz planuje przekazanie majątku dzieciom, a profesjonalizacja zarządzania tym procesem staje się aktualna.
-
Struktura organizacyjna
W krajach zachodnich Family Office działa jako osobna instytucja z precyzyjnie określoną strukturą, często z własnym zarządem, zespołami inwestycyjnymi, działem compliance czy podatkowym.
W Polsce dominują raczej zdecentralizowane modele – współpraca z zewnętrznymi kancelariami, doradcami i firmami inwestycyjnymi, bez wyodrębnionej, własnej jednostki Family Office.
-
Kultura inwestowania
Zachodnie FO są aktywnymi inwestorami – uczestniczą w venture capital, private equity, ESG, startupach czy inwestycjach alternatywnych. W Polsce dominuje ostrożność – rodziny częściej inwestują w nieruchomości, obligacje, rzadziej w rynki zagraniczne czy ryzykowne aktywa.
Family Office w Polsce – dokąd zmierzamy?
Mimo różnic, obserwujemy dynamiczny rozwój segmentu Family Office w Polsce:
- Rośnie świadomość – przedsiębiorcy coraz częściej myślą o sukcesji, planowaniu podatkowym i zabezpieczeniu interesów rodziny.
- Rozwijają się usługi MFO – firmy doradcze tworzą pakiety usług skierowane do zamożnych rodzin, integrując inwestycje, prawników i doradców sukcesyjnych.
- Coraz więcej przypadków SFO – największe polskie fortuny zaczynają tworzyć wewnętrzne zespoły dedykowane zarządzaniu rodzinnym majątkiem.